Rau đắng

Rau đắng có tên khoa học là  Bacopa monnieri. Ngoài công dụng chữa bịnh nặng đầu, kết quả nghiên cứu khoa học cho thấy rau đắng còn có công dụng cải thiện trí nhớ, giảm lo âu, giảm kinh phong, giảm viêm mãn tính, gia tăng khả năng suy luận, học hỏi và hiểu biết. Nó còn giúp cải thiện chứng hiếu động không kiểm soát được (ADHD - attention deficit hyperactivity disorder), và chống ung thư, nhất là ung thư não, ung thư vú và ung thư ruột già.

Với những dược tính kể trên, mỗi ngày 1 ly trà rau đắng có thể giúp đầu óc và thần kinh chúng ta luôn luôn nhẹ nhàng, minh mẫn, nhanh trí và có trí nhớ tốt từ lúc trẻ tới lúc về già trăm tuổi.

Rau đắng là một trong những loại rau thông dụng tại Viêt nam, Ấn độ, Trung Quốc, Malaysia.... Dân nghèo miền Trung thường ăn rau đắng trộn với dầu, đậu phụng rang và giấm.  Ở vùng giàu thì xào rau đắng với thịt bò, hoặc ăn rau đắng với Cháo cá lóc như ở miền Tây Nam bộ (bachhoaxanh).

Rau đắng trên thực tế còn là một dược thảo có nhiều công hiệu tuyệt vời cho sức khoẻ. Hồi nhỏ ở nhà quê tôi được ăn món này khá thường. Nhưng khi đi học ở Hội an, Sài gòn và New Zealand thì không có dịp ăn nữa. Cho đến năm 2013, khi học môn dược thảo tôi mới biết công dụng kỳ diệu của nó. và tiếc là mình không biết nó sớm hơn khi còn đi học.

Từ trung học, tôi thường bị chứng bịnh nặng đầu (brain fog), không tập trung được. Chứng bịnh này làm mình mất nhạy bén, không muốn suy nghĩ, mà cố suy nghĩ thì chậm chạp, lờ mờ, không tập trung và thiếu rõ ràng.  Đến khi về hưu rồi, đi học y học tự nhiên mới biết rau đắng bổ óc, bổ thần kinh và thông trí (cognitive enhancing or mind clearing) tôi uống thử.  Chỉ uống một lần, tôi thấy đầu óc nhẹ nhàng vô cùng. Tôi thốt lên: "Phải chi tôi biết công dụng của rau đắng khi còn đi học thì đở biết bao".

1. Rau đắng chứa chất chống oxit hoá (antioxidants) rất mạnh. 

Chất chống oxit hoá giúp bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại vì các phân tử bất ổn định (free radicals - tạo ra trong quá trình chuyển hoá trong cơ thể). Hư hại do các phân tử bất định gây ra thường liên hệ đến nhiều bệnh mãn tính như bịnh tim, tiểu đường và một số ung thư.

Chất bacosides trong rau đắng có khả năng trung hoà các phân tử bất định và không cho các phân tử dầu mỡ phản ứng với phân tử bất định.

Khi các phân tử dầu mở (fat molecules) phản ứng với các phân tử bất định, chúng đi qua một quá trình được gọi là "làm hư mỡ" (lipid peroxidation) liên quan đến những chứng bịnh như Alzheimer's, Parkinson, và những rối loạn suy thoái thần kinh khác. Kết quả nghiên cứu cho thấy rau đắng có thể giúp ngăn trừ hư hại do quá trình này gây ra. Chẳng hạn như họ thử trị chuột bị mất trí nhớ bằng rau đắng thì thấy giảm được hư hại do phân tử bất định gây ra và đảo ngược triệu chứng mất trí nhớ của chúng.

2. Rau đắng làm giảm viêm

Viêm là phản ứng tự nhiên của cơ thể chống và trị bịnh tật. Tuy nhiên, viêm mãn tính cấp thấp liên quan (đưa đến) đến nhiêu bệnh mãn tính như ung thư, tiểu đường , bịnh tim và thận. Kết quả nghiên cứu phòng thí nghiệm và trên động vật cho thấy rau đắng kềm chế những en zim gây viêm và gây đau như cyclooxygenases, caspases và lipoxygenases).

3. Gia tăng khả năng trí óc

Kết quả nghiên cứu trên chuột cho thấy rau đắng giúp chúng cải thiện khả năng học hỏi và nhớ.

Một cuộc nghiên cứu 12 tuần với 46 người lớn khoẻ mạnh cho thấy nhờ uống 300mg rau đắng mỗi ngày khả năng quan sát, học hỏi và ghi nhớ của họ tăng lên một cách đáng kể.

Một cuộc nghiên cứu khác với 60 người lớn tuổi cho thấy ai uống 300mg hoặc 600 mg bột chiết xuất rau đắng mỗi ngày cải thiện khả năng tiếp thu thông tin, chú ý , và trí nhớ rất nhiều so với những người không uống.

4. Giúp giảm triệu chứng hiếu động vô kiểm soát (ADHD)

Một cuộc nghiên cứu với 31 trẻ em 6-12 tuổi cho thấy khi chúng uống 225mg bột chiết xuất rau đắng mỗi ngày thì sau 6 tháng, triệu chứng hiếu động vô kiểm soát, như ngồi không yên, mất tự chủ, không lưu tâm, hay bốc đồng cải thiện đáng kể cho 26 trẻ. Trong một cuộc nghiên cúu khác, 120 trẻ em bị chứng hiếu động vô kiểm soát được uống một hổn hợp dược thảo chứa 125 mg bột chiết xuất rau đắng thì cải thiện ý tứ, hiểu biết và bớt bốc đồng hơn những trẻ không uống.

5. Có thể  ngừa tình trạng lo lắng và căng thẳng.

Rau đắng được công nhận là một dược thảo hích nghi (adaptogen) tức là giúp cơ thể chống cự sự căng thẳng.

Nó giúp giảm căng thẳng và lo lắng bằng cách năng cao tinh thần và giảm múc sản xuất hoc môn cortisol, là hóc môn liên hệ đến mức độ căng thẳng. Hai cuộc nghiên cứu 12 tuần thấy những ai uống 300mg bột chiết xuất rau đắng mội ngày thì múc đô lo lắng cà trầm cảm giảm đi rất nhiều so với những người không uống.

6. Có thể giúp giảm huyết áp.

Nghiên cứu phòng thí nghiệm cho thấy rau đắng có thể giúp giảm huyết áp thu (diastolic) và trương (systolic) vì nó giúp xả ra Oxit nitric làm nở rộng mạch máu. Kết quả là tăng lượng máu lưu thông và giảm huyết áp. Thì nghiệm trên chuột thì thấy huyết áp chỉ giảm cho các con chuột bị co huyết áp còn không có ảnh hưởng trên huyết áp của những con chuột khoẻ mạnh. Kết qua thử nghiệm trên người cũng cho thấy rau đắng không có ảnh hưởng gì trên những người lớn khoẻ mạnh.

7. Có thể có tính chống ung thư

Nghiên cứu phòng thí nghiệm và trên động vật cho thấy hoạt chất bacosides trong rau đắng giết các tế bào ung thư hung hãn và ức chế không cho các tế bào ung thư vú và ung thư ruột già phát triển, Rau đắng cũng xui khiến các tế bào ung thư vú và ung thư da vào vào đường chết theo các nghiên cứu này.

Cách trồng Rau đắng tại nhà

Rau đắng rất dễ trồng. Chỉ cần một cái bồn hoặc một thùng plastic lớn và cạn. Bỏ đất dày khoảng 1 tất, trồng vài nhánh rau đắng có rễ và đổ nước vào. Hễ có nước là nó lớn và lan rộng nhanh chóng. Để ý đừng để thùng khô hay cạn nước.

Chờ đến lúc nó ra hoa thì hái cành lá vào ăn hoặc làm trà uống. Nhiều quá không ăn kịp thì phơi khô làm trà uống. Một tách trà chỉ cần 1 muỗng cà fe rau đắng khô. Cũng có thể pha trà rau đắng chung với trà xanh.

Với những dược tính kể trên, mỗi ngày 1 ly trà rau đắng sẽ giúp đầu óc và thần kinh chúng ta luôn luôn nhẹ nhàng, minh mẫn, có trí nhớ tốt từ lúc trẻ tới lúc về già trăm tuổi.

                                                      Rau đắng phơi khô dùng làm trà

Lưu ý: Bài viết này chỉ có mục đích thông tin chứ không thay thế chỉ dẫn của bác sĩ

Tham khảo:

Ryan Raman (2019) 7 Emerging benefits of Bacopa monnieri. Healthline. https://www.healthline.com/nutrition/bacopa-monnieri-benefits